Żylaki kończyn dolnych to problem, który dotyka wielu osób w różnym wieku. Możesz je zauważyć jako widoczne, poszerzone żyły na nogach, które często powodują dyskomfort lub ból. Najczęstsze przyczyny żylaków to predyspozycje genetyczne, nieprawidłowe działanie zastawek żylnych, długotrwałe stanie lub siedzenie, a także brak aktywności fizycznej.
Twój styl życia, wiek oraz zmiany hormonalne również odgrywają ważną rolę w powstawaniu tego schorzenia. Niektóre czynniki, takie jak ciąża, otyłość czy noszenie ciężarów, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko pojawienia się żylaków. Jeśli chcesz zrozumieć, dlaczego żylaki się pojawiają i jak możesz im zapobiegać, dalsza część artykułu odpowie na Twoje pytania.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak codzienne nawyki wpływają na zdrowie nóg. Warto wiedzieć, jak działa układ żylny i które czynniki możesz zmienić, aby zadbać o siebie. Więcej praktycznych informacji i wskazówek znajdziesz na portalu kliniki.pl oraz w dalszej części artykułu.
Główne przyczyny powstawania żylaków kończyn dolnych
Żylaki kończyn dolnych pojawiają się, gdy żyły nóg przestają prawidłowo odprowadzać krew do serca. Przyczyną są zarówno zmiany w budowie naczyń krwionośnych, jak i wpływ wybranych czynników zewnętrznych oraz hormonalnych.
Czynniki genetyczne i dziedziczność
Jeśli ktoś w Twojej rodzinie miał żylaki, istnieje większe ryzyko, że Ty także będziesz na nie narażony. Dziedziczność jest jednym z głównych czynników ryzyka.
Geny mogą wpływać na osłabienie ścian żylnych lub nieprawidłową budowę zastawek żylnych. Często te osoby mają cieńsze ściany żył lub mniej sprężyste naczynia.
Predyspozycje rodzinne mogą oznaczać skłonność do szybszego rozwoju żylaków nawet przy braku innych czynników. W takich przypadkach warto zwrócić szczególną uwagę na styl życia oraz regularne kontrole lekarskie.
Niewydolność zastawek żylnych
Główną przyczyną żylaków jest niewydolność zastawek żylnych. Zastawki to małe struktury w żyłach, które zapobiegają cofaniu się krwi. Gdy nie działają dobrze, krew zaczyna zalegać w dolnej części nóg.
Wysokie ciśnienie w żyłach i cofanie się krwi prowadzą do ich rozszerzania oraz powstawania żylaków. Uszkodzone zastawki często pojawiają się z wiekiem lub w wyniku przewlekłego przeciążenia kończyn dolnych.
To właśnie przez problemy z zastawkami najczęściej rozwijają się bardziej widoczne i bolesne żylaki. Regularny ruch i dbanie o zdrowe nogi mogą częściowo ograniczyć ten proces.
Styl życia i brak aktywności fizycznej
Długotrwałe stanie lub siedzenie bez ruchu sprzyja rozwojowi żylaków, ponieważ utrudnia prawidłowy przepływ krwi w nogach. Im mniej się ruszasz, tym gorzej działa pompa mięśniowa, która wspomaga powrót krwi do serca.
Również otyłość zwiększa nacisk na żyły i osłabia ich funkcjonowanie. Praca biurowa lub zawody wymagające długiego przebywania w jednej pozycji to dodatkowy czynnik ryzyka.
Zaleca się, by dbać o codzienną aktywność, nawet jeśli ma to być szybki spacer lub ćwiczenia. Dzięki temu możesz poprawić krążenie i zmniejszyć ryzyko żylaków.
Wpływ ciąży i zmian hormonalnych
Ciąża to czas, gdy organizm kobiety przechodzi duże zmiany, również w układzie krążenia. Rosnąca macica uciska żyły miednicy, co utrudnia odpływ krwi z nóg.
W czasie ciąży wzrasta poziom hormonów, zwłaszcza progesteronu, który rozluźnia ściany naczyń i może powodować ich rozszerzenie. Dlatego u wielu kobiet żylaki pojawiają się po raz pierwszy właśnie w ciąży lub się nasilają.
Również zmiany hormonalne związane z okresem dojrzewania czy menopauzą wpływają na zdrowie żył. Warto wtedy szczególnie kontrolować nogi i zgłaszać niepokojące objawy lekarzowi lub skorzystać z porad na portalu kliniki.pl.
Przeczytaj także: https://www.boolvar.pl/leczenie-zacmy/
Czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi żylaków
Żylaki kończyn dolnych pojawiają się najczęściej wtedy, gdy kilka czynników ryzyka działa jednocześnie. Największy wpływ mają głównie sposób pracy, masa ciała oraz procesy związane ze starzeniem się organizmu.
Praca stojąca lub siedząca
Jeśli przez wiele godzin dziennie pracujesz na stojąco lub siedzisz, ryzyko powstawania żylaków znacznie rośnie. Długotrwałe stanie utrudnia krążenie krwi, przez co dochodzi do jej zastoju w żyłach nóg.
Podobnie bywa przy pracy siedzącej – brak ruchu sprawia, że mięśnie nóg nie pomagają w przepompowywaniu krwi. Krążenie staje się wtedy słabsze, a ściany naczyń stają się bardziej podatne na uszkodzenia.
Częste zmiany pozycji, krótkie spacery, a nawet unoszenie nóg podczas odpoczynku mogą pomóc ograniczyć to ryzyko. Jeśli Twój dzień pracy wymaga długiego siedzenia lub stania, warto zadbać o regularne przerwy i proste ćwiczenia nóg, na przykład napinanie i rozluźnianie mięśni łydek.
Nadwaga i otyłość
Otyłość oraz nadwaga powodują większy nacisk na żyły kończyn dolnych. Większa masa ciała obciąża cały układ krążenia, zwłaszcza jeśli dodatkowo nie uprawiasz aktywności fizycznej. Osoby z nadwagą częściej doświadczają uczucia ciężkości nóg, opuchlizny i bólu.
Zbędne kilogramy prowadzą też do rozciągania i osłabiania ścian żył, przez co łatwiej dochodzi do ich poszerzania i powstawania żylaków. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz zdrowa dieta bogata w błonnik pomagają chronić żyły przed przeciążeniem.
Warto pamiętać, że utrata kilku kilogramów może wyraźnie zmniejszyć nacisk na naczynia krwionośne i zapobiec rozwojowi nowych zmian.
Wiek i naturalne procesy starzenia
Im jesteś starszy, tym większe jest ryzyko pojawienia się żylaków. Z wiekiem ściany naczyń krwionośnych tracą elastyczność, a zastawki żył pracują mniej wydajnie. Krew może wtedy cofać się i zalegać w żyłach nóg.
Proces starzenia często łączy się też z innymi czynnikami, takimi jak mniejsza aktywność fizyczna, spowolnienie przemiany materii czy schorzenia przewlekłe. Jak podaje portal kliniki.pl, żylaki dotyczą nawet 70% osób powyżej 70. roku życia – zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Dbając o codzienny ruch i zdrową dietę, możesz spowolnić naturalne procesy prowadzące do osłabienia żył, jednak wraz z upływem lat ryzyko ich rozwoju stale rośnie.
